Lucie Gelderblom | Schone bronnen

De overheid staat te springen om burgerinitiatieven.

“Het uitgangspunt is dat het haalbaar en betaalbaar is voor iedereen. We toetsen steeds in het dorp of mensen er muziek in zien.”

“Maar als je voorbeelden wilt, zorg dan dat er geld komt.”

Lucie Gelderblom is inwoner van Heeg en trekt samen met vijf dorpsgenoten het warmteinitiatief Warm Heeg. Warm Heeg heeft als doel een gezamenlijke warmtevoorziening te realiseren, van en voor de bewoners. Zelf is Lucie al lange tijd werkzaam als professional in duurzame ontwikkeling. “Het gebouw waar we nu zitten wordt verwarmd met aquathermie, door middel van warmte uit oppervlaktewater. Ook wel Thermische Energie uit Oppervlaktewater (TEO) genoemd. Toen dachten we, waarom zou dat niet voor het hele dorp kunnen?”

In de energietransitie wordt veel gesproken over initiatieven van onderop: energiecoöperaties en collectieven doen dienst als mooie voorbeelden van de actieve betrokkenheid van inwoners bij het energievraagstuk. Warm Heeg is zo’n initiatief. “Warm Heeg is ontstaan uit de energiecoöperatie hier in Heeg,” vertelt Lucie. “We willen werken aan een alternatieve warmtevoorziening, met aquathermie als warmtebron. Voor het dorp en door het dorp, waar iedereen profijt van heeft.”

Aquathermie (TEO) is een techniek waarbij in de zomermaanden warmte uit het oppervlaktewater wordt onttrokken. Die warmte wordt opgeslagen om in koudere maanden te kunnen gebruiken. “Wij zijn ervan overtuigd dat het een belangrijke bijdrage levert aan oplossingen in de energietransitie en dat het uiteindelijk ook energiebesparing oplevert.” Duurzame warmte is ook onderdeel van de Regionale Energiestrategie (RES). Iedere regio brengt in kaart welke duurzame warmtebronnen te gebruiken zijn zodat wijken en gebouwen van het aardgas af kunnen. Wat Lucie betreft mag warmte meer aan bod komen in de RES. “De RES gaat veel over zonneparken en windmolens. Maar over warmte wordt op dit moment minder gepraat.”

“Als er succesvolle voorbeelden van andere collectieve warmte-voorzieningen zouden zijn, dan zou het zoveel makkelijker zijn. Dat geeft vertrouwen. Maar die zijn er nog niet.”

Lucie vertelt hoe ze het hele dorp uitgenodigden in het dorpshuis om uit te leggen wat hun plannen waren. “We vroegen de aanwezige dorpsgenoten of ze het goed vonden dat wij namens het dorp deze plannen verder zouden uitzoeken. Daar stemden zij toen mee in. Zo zijn we aan de slag gegaan.”

Nu breekt de volgende fase aan: alles uitrekenen en uittekenen: wat zijn de kosten en opbrengsten van de investering? Maar het maken van zo’n businesscase kost ook geld. Lucie: “En dat geld hebben we niet. Financiers zijn wel te vinden als je je businesscase op orde hebt. Maar het uitwerken van de businesscase moet ook gebeuren.”

Podcast Lucie Gelderblom

Video Lucie Gelderblom

De regeling waar ze aanspraak op konden maken was de ‘Proeftuinen Aardgasvrije Wijken’. “Maar ons voorstel is afgewezen. Sindsdien zitten we in een vacuüm,” vertelt Lucie. “We stonden als dorp in de startblokken om hier een heel mooi proefverhaal van te maken en onze leerervaringen te delen. Het is zuur als dat niet lukt.”

“Een collectieve warmtevoorziening is ingewikkeld omdat het achter de voordeur komt. Het raakt ieders huishouden.”

Wat is er nodig om een initiatief van onderop te laten slagen? En hoe verhoudt de RES zich tot lokale collectieven zoals Warm Heeg? Luister de podcast voor voor het verhaal van Lucie.

Meer weten?

Bekijk dan de verschillende kennisproducten over lokale initiatieven, coöperaties en het gesprek met de samenleving over duurzame energie.

Factsheet-warmte

Lees in de factsheet Warmte van Nationaal Programma RES over verschillende technieken voor duurzame warmte.

Lees hier 20 good practices in de warmtetransitie van Energie Nederland.

Bekijk de website van de Participatiecoalitie met voorbeelden van buurtaanpakken en energieprojecten.

Lees hier de Lokale Energie Monitor van HIER Opgewekt over de coöperatieve energiebeweging in Nederland.

Lees op energieparticipatie.nl alles over het de rol van initiatiefnemers bij het organiseren van participatie.

Ed Nijpels

Voorzitter Voortgangsoverleg Klimaatakkoord

Bekijk en luister het volgende interview

Als je maatregelen op papier in de praktijk wilt realiseren, kom je veel angst en onwetendheid tegen.”

Dit is een uitgave van

Het Nationaal Programma RES

Het Nationaal Programma RES ondersteunt de regio’s bij het maken van de RES’en door kennis te ontwikkelen en delen, procesondersteuning te bieden en een lerende community te faciliteren. Binnen het Nationaal Programma werken Unie van Waterschappen, IPO, VNG en het Rijk samen. Bezoek voor vragen de contactpagina van NPRES.

Colofon

Redactie | NPRES Ontwerp | Studio Duel Film en podcasts | KAAPS